Weleens gehoord van ‘Ithaka’…een prachtig gedicht van de in Alexandrië geboren dichter Kavafis? Kavafis was een echte Alexandrijn, in 1833 geboren in de Griekse gemeenschap in Alexandrië, de tweede stad van Egypte heerlijk gelegen aan de Middellandse zee. Deze stad kende tot begin 20ste eeuw een grote Griekse gemeenschap. Nog steeds zie je (helaas wel beperkt) overblijfselen van deze gemeenschap, zoals bijvoorbeeld kerken of een taartjestent met een klinkende Griekse naam. Maar Kavafis en ‘Ithaka’ dus…Op zijn twintigste begonnen met schrijven, maar altijd op losse papieren en voor een selectief publiek. Tijdens zijn leven kwam het niet tot publicatie, maar inmiddels is er gelukkig ruimschoots belangstelling voor hem en zijn werk. In Alexandrië kan je zijn geboortehuis bezoeken en er zijn verschillende uitgaves van zijn werk gedaan. Ik vind veel van zijn gedichten mooi, maar ‘Ithaka’ is toch wel mijn favoriet. Mijn ouders kozen dit gedicht al uit voor hun bruiloft -toen was ik er nog niet. Jaren later kwam ik het zelf op het spoor en pas toen hoorde ik dit van hun. Ithaka gaat over het genieten van de reis …en niet persé over de bestemming. Hierbij!
Ithaka
Als je de tocht aanvaardt naar Ithaka
wens dat de weg dan lang mag zijn,
vol avonturen, vol ervaringen.
De Kyklopen en de Laistrygonen,
de woedende Poseidon behoef je niet te vrezen,
hen zul je niet ontmoeten op je weg
wanneer je denken hoog blijft, en verfijnd
de emotie die je hart en lijf beroert.
De Kyklopen en de Laistrygonen,
de woedende Poseidon zul je niet treffen
wanneer je ze niet in eigen geest meedraagt,
wanneer je geest hun niet gestalte voor je geeft.
Wens dat de weg dan lang mag zijn.
Dat er veel zomermorgens zullen komen
waarop je, met grote vreugde en genot
zult binnenvaren in onbekende havens,
pleisteren in Phoenicische handelssteden
om daar aantrekkelijke dingen aan te schaffen
van parelmoer, koraal, barnsteen en ebbehout,
ook opwindende geurstoffen van alle soorten,
opwindende geurstoffen zoveel je krijgen kunt;
dat je talrijke steden in Egypte aan zult doen
om veel, heel veel te leren van de wijzen.
Houd Ithaka wel altijd in gedachten.
Daar aan te komen is je doel.
Maar overhaast je reis in geen geval.
‘t Is beter dat die vele jaren duurt,
zodat je als oude man pas bij het eiland
het anker uitwerpt, rijk aan wat je onderweg verwierf,
zonder te hopen dat Ithaka je rijkdom schenken zal.
Ithaka gaf je de mooie reis.
Was het er niet, dan was je nooit vertrokken,
verder heeft het je niets te bieden meer.
En vind je het er wat pover, Ithaka bedroog je niet.
Zo wijs geworden, met zoveel ervaring, zul je al
begrepen hebben wat Ithaka’s beduiden.
K.P. Kavafis vertaald uit het Grieks: Hans Warren en Mario Molengraaf, Gedichten, Amsterdam 1991, p. 25.
Meer informatie over Kavafis op Wikipedia en de website van de Cavafy Archive in Athene.
Speak Your Mind